eisenhower doktrini

amerika temsilciler meclisi ile senatosunun 1957 yilinda dönemin baskanina, ortadoguya ekonomik ve askeri yardim yetkisi veren kararlari.

eisenhower doktrini, 1953 yılından itibaren 8 sene abd başkanlığı yapan dwight eisenhower’ın 5 ocak 1957’de kongre’ye gönderdiği yetki talebi isteği.

1954 yılında "barış için atom" programını başlattı ve 5 ocak 1957’de, ünlü eisenhower doktrini’ni açıkladı. bu doktrin ile orta doğu ülkelerine askerî ve ekonomik yardımda bulunuldu. yardımın amacı, komünizmin yayılmasını önlemekti.


eisenhowertemsilciler meclisi, 30 ocakta, senato da 5 mart’ta, büyük oy çoğunluğu ile eisenhower doktrini’ni kabul ederek, başkan’a istediği yetkileri verdi.

eisenhower kongre’den şu konularda kendisine yetki verilmesini istiyordu:

bağımsızlığını korumak için ekonomik kalkınma çabası içine giren orta doğu ülkelerine ekonomik yardım yapmak.
bunlardan isteyen ülkelere askeri yardım yapmak.
bu ülkelerin istemeleri şartıyla, milletlerarası komünizmin kontrolü altında bulunan bir ülkeden gelecek açık silahlı saldırılar karşısında, amerikan silahlı kuvvetlerinin kullanılması.
eisenhower doktrini karşısında orta doğu ikiye ayrılmıştır. bu doktrini kabul ettiğini ilk ilan eden; lübnan olmuştur. lübnan’ın arkasından pakistan, irak, türkiye ve yunanistan, eisenhower doktrini’ni kabul ettiklerini açıkladılar. afganistan, libya, tunus ve fas en sonunda israil bu doktrini kabul ettiklerini bildirdiler.

buna karşılık, ilk tepki mısır ’dan gelmiş ve arkasından suriye ile ürdün tepkiye katılmıştır.